Yöresel Ürünlerin Ulusallaşma Süreci İçinde Gastronomik Kimlik Kazanimi: Çiğ Köfte Örneği

Özet

Yerel ürünlerin belli zamanda popülerleşebilmeleri o ürünün tarihi, kültürel, ekonomik ve diğer sosyal etmenlerinin derinliğine bağlıdır. Söz konusu bu derinliğin oluşturduğu potansiyel zamanın konjonktürüne uygun bir şekilde kinetiğe geçerek ürünü başarıya ulaştırabilmektedir. Çiğ köftenin ulusal düzeyde yaygın tüketime sahip olması, tarihi süreç içerisinde Şanlıurfa ve Adıyaman bölgesinde biriktirdiği kültürel, ekonomik, güncel ve diğer sosyal etmenlerin beraberce uygunluğuyla açıklanabilir. Çiğ köfte, 2000’li yıllara kadar söz konusu bölgeye ait yerel bir ürün iken son yirmi yılda kat ettiği gelişim ile ülkenin bütün illeri hatta hemen hemen bütün ilçelerinde ürüne ait müstakil satış yerlerin açılma yaygınlığına kavuşmuştur. Farklı ülkelerde Türk ürünü olarak bilinmekte çiğ köfte satış yerleri Türk lokantaları olarak tanınmaktadırlar. Yurt dışı Türk tanıtım festivallerinde de çiğ köfte yer almaktadır. Bu mahiyetiyle çiğ köfte ulusal gastronomik kimliğin bir öğesi olma başarısına ulaşmış olduğu sonucuna ulaşılabilmektedir. Bu çalışmada, çiğ köftenin popülerleşme süreci ele alınarak benzer potansiyele sahip ürünlerin aynı şekilde ulusallaşmalarına örnek olabilecek vaka analizinin yapılması amaçlanmıştır. Çalışmada çiğ köftenin yerel gastronomik kimlik gelişim aşamalarındaki konumu; akademik çalışmalar, geleneksel ve sosyal medya analizleri ile incelenmiştir. Ulusal düzeyde bu denli önemli olan bu ürün hakkında hem ekonomik hem de kültürel araştırma sayısı azdır. Bu araştırma konu hakkında eksikliği gidermeye katkı sağlayacak yetersiz literatüre önemli bir kazanım sağlayacaktır. Ayrıca yerel ürünlerin turizme kazandırılarak katma değerlerin artmasında ilgili kesimlere ürün markalaştırma çalışmalarında rehber olacak niteliktedir.